Gran Canaria
Gran Canaria
Kultura

Sztuka

Sztuka wybrała piękną pogodę

Być może to prawda, że słońce aktywuje w ludziach pokłady kreatywności. Lub też, że swoją wielobarwność nasza wyspa zawdzięcza licznym podróżnikom, którzy przywozili ze sobą coraz to nowe melodie. Jakkolwiek by nie było, faktem jest, że Gran Canaria stanowi kuriozalną mieszaninę stylów architektury. Niektóre z nich są miejscowe, inne zaczerpnięte z zewnątrz. Razem z tonami melodii z całego świata, które docierały do umysłów tutejszych rzeźbiarzy, malarzy i architektów stopniowo przez wiele stuleci.

Architekci

Niemal wszystkie zabytki na Gran Canarii pochodzą z czasów po epoce kastylijskiej konkwisty, choć zachowały się też pozostałości po rdzennych plemionach wyspy.  Pierwszym stylem architektonicznym wprowadzonym na Gran Canarii w XV wieku jest gotyk, którego najokazalszym przykład wznosi się niedaleko wybrzeża w postaci stołecznej Katedry. Jej sylwetka od wielu pokoleń definiuje pejzaż zatoki i wyznacza środek miejskiej starówki. To niezwykłe dokonanie jak na wyspę pośrodku oceanu, biorąc pod uwagę epokę, w której rozpoczęto jej konstrukcję.

 

 

Można się również spotkać na wyspie z innymi stylami architektonicznymi w obiektów sakralnych. Od elementów połączenia gotyku ze stylem mudéjar z wieku XVI w kościele św.Jana Chrzciciela w Telde, aż złoty barok z przełomu XVII i XVIII wieku, którego typowe elementy mieszają się z elementami mudéjar. Świątynie Santo Domingo oraz San Telmo w Las Palmas de Gran Canaria stanowią przykład tego przeplatania stylów.

Architektura Gran Canarii wkroczyła w XIX wiek z nowymi formami, zciągniętymi na wyspę przez liberalne kręgi miejscowej arystokracji. Odzwierciedlają się one w obiektach stolicy wyspy takich jak Gabinete Literario, oraz w szeregu budynków modernistycznych, które otworzyły XX wiek podarowując miastu wielobarwność. Wraz z nadejściem czasów racjonalizmu, w Las Palmas de Gran Canaria pojawia się Miguel Martín Fernández de la Torre, architekt znany z obiektów takich jak Parador de Tejeda, ośrodek hotelowy w górskim wnętrzu wyspy, czy też gmach rządowy Cabildo Insular. Te i inne jego dzieła pokreśliły prostość brył wzłuż ulic stolicy.

Pod koniec XX wieku, miasto stało się kołyską projektów awangardy, które natychmiast stały się jego nowymi ikonami. Należą do nich wnętrza Atlantyckiego Centrum Sztuki Współczesnej dzieła Sáenz de Oiza, czy też Audytorium im.Alfredo Krausa dzieła Tusquets, oraz wieża Woermann, której projektantami są Iñaki Ábalos i Juan Herreros. To nowe symbole Gran Canarii, miasta wielobarwnego i pełnego życia, które, jak to mają w zwyczaju miasta portowe, jest zawsze otwarte na wsłuchanie się nowy rodzaj wiatrów przemiany.

Rzeźbiarze

Świątynia św.Jana Chrzciciela w Telde stanowi kluczowy odnośnik. Jest jednym z głównych przykładów rzeźby grankanaryjskiej z przełomu XVI i XVIII wieku, ściśle związanej z obiektami sakralnymi. Dzieła przywożone były z Ameryki, jako że sama epoka, o wyraźnych wpływach barokowych, dominowana była dziełami importowanymi z nowych Indii. 

To José Luján Pérez (1756-1815), niezwykły wizjoner, zapoczątkował szkołę rzeźbiarstwa, która stała się kolebką rzeźby na wyspie. Wyszli z niej wielcy twórcy, których dzieła wniosły nowy, charakterystyczny styl, podkreślający kanaryjską tożsamość, tacy jak  Plácido Fleitas. Umocnił wagę tej tradycji, poprzez abstrakcyjne koncepcje i przemysłowe materiały, rzeźbiarz Tony Gallardo, otwierając nowe perspektywy w latach 60. Stanowią one pomost do późniejszych dzieł artystów współczesnych, takich jak Martín Chirino, który zamienia dzieło abstrakcyjne na rzeźbę użytku publicznego, stawiając na wybrzeżach miasta postać Lady Harimaguada.

 

 

 

Malarze

Zainteresowani malarstwem XV i XVIII wieku, z pewnością powinni odwiedzić kapliczkę Ermita de Las Nieves w Agaete, skrywającą wartościowe dzieła flamandzkie. Warto też zajrzeć do Kościóła św.Jana Chrzciciela w Arucas, na północy wyspy, by zobaczyć obraz Matki Boskiej z Guadelupe.

Natomiast na przełomie wieku XX, w malarstwie pojawia się Néstor Martín Fdez de la Torre, najsłynniejszy przedstawiciel symbolizmu na wyspie. Z niektórymi jego dziełami można się zapoznać w Muzeum Néstor, w centrum stolicy.

Niedługo potem, Szkoła Lujána Péreza otwiera nowe perspektywy kreatywne i przyjmuje malarzy takich jak Jorge Oramas, Santiago Santana, czy Felo Monzón, który razem z Lolą Massieu był współzałożycielem grupy Ladac. Kolejne lata obfitują w artystów skłaniających się silnie ku abstrakcji i eklektyzmowi w sztuce, używających coraz to nowe materiały. Triumfy odnosi szkoła abstrakcjonistów, a szczególnie jej kanaryjscy przedstawiciele, a poza wyspą słynne stają się dzieła malarzy takich jak Manolo Millares.